Հայ երիտասարդների խնդիրներն ու հույսերը. այսօր Երիտասարդության համաշխարհային օրն է (տեսանյութ)

Նոյեմբերի 10-ը Երիտասարդության համաշխարհային օրն է։ 1945 թվականի հենց այդ օրը Լոնդոնում տեղի ունեցած երիտասարդների համաշխարհային համաժողովի ընթացքում հիմնադրվել է Ժողովրդավարական երիտասարդության համաշխարհային ֆեդերացիան։ Օրվա առթիվ Tert.am-ը փորձել է պարզել երիտասարդության խնդիրները,  տահոգություններից և ապագայի հանդեպ նրանց հույսերը: 


ՀՀ սպորտի և երիտասարդության հարցերի փոխնախարար Արսեն Քարամյանը գտնում է, որ հայ երիտասարդն այսօր ծանրաբեռնված է այն նույն հոգսերով, ինչ աշխարհի ամենատարբեր անկյուններում ապրող երիտասարդներն առհասարակ:



«Ես առաջին հերթին ի նկատի ունեմ 2008թ.-ից մոլեգնած ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի հետևանքով առաջացած այն բազում սոցիալ-տնտեսական խնդիրները, որոնք առկա են մեզանում: Հասկանալի է, որ հայ երիտասարդն անբաժան չէ այդ դժվարություններից»,-ասաց նա: 


Առանձնացնելով խնդիրները՝ Արսեն Քարամյանն առաջին հերթին նշեց զբաղվածության հարցը, երկրոդը՝ որակյալ կրթություն ստանալը, իսկ երրորդը՝ սոցիալ-տնտեսական և կենցաղային խնդիրներն են: 


Փոխնախարարի կարծիքով՝ հայ երիտասարդն այսօր ինչ-որ բան փոխելու համար պետք է շատ աշխատի. «Յուրաքանչյուր հասարակության ներսում երիտասարդությունն ամենաընկալողունակ, ամենաակտիվ հատվածն է, նույնը նաև մեզ մոտ է: Իսկ ինչ-որ բան փոխելու համար պետք է երկար ժամանակ և անդուլ աշխատանք: Ես չեմ կարծում, որ մեկ օրում մենք կարող ենք ստանալ ցանկալի արդյունք, իսկ դրան պետք է հասնել սերունդների համերաշխության միջոցով»: 


Հարցին, թե որքանով է այսօր մրցունակ հայ երիտասարդը, Արսեն Քարամյանն ասաց. «Հայ երիտասարդը, համենայնդեպս, ջանում է լինել մրցունակ, հայ երիտասարդի ուսումնատենչությունն այդ մասին է վկայում, բայց բացարձակ առումով հայ երիտասարդությունը պետք է ունենա որոշակի հնարավորություններ այդ ուսումնատենչությունը լավագույնս իրացնելու համար»: 


Իսկ թե ինչ խնդիրներ ու մտահոգություններ ունեն հայ երիտասարդները, Tert.am-ը հետաքրքրվեց հենց երիտասարդներից. բոլոր խնդիրների կողքին նրանք ևս առաջին հերթին բարձրաձայնում են հենց զբաղվածության հարցը. աշխատանք չունեն, եղածները քիչ վարձատրվող են, բարձրագույն կրթություն ունեցողներն իրենց համապատասխան աշխատանք չեն կարողանում գտնել և այլն: 


22-ամյա Արփինեի խոսքով՝ այսօր երիտասարդության թիվ մեկ խնդիրն աշխատանքն է: «Շատ ուսանողներ մեծ գումարներ տալով՝ սովորում են, բայց արդյունքում աշխատանք չեն ունենում»,- ասաց նա:


«Ամենացավալին այն է, որ ոչ մի երիտասարդ իր ապագան այստեղ չի պատկերացնում, որովհետև աշխատանքը ծանր է, իսկ դրա դիմաց վճարվող աշխատավարձը գրոշներ են»,- ասաց Երևանի պետական համալսարանը գերազանցությամբ ավարտած 22-ամյա Աննան, ով ասում է, որ չի կարողանում աշխատանք գտնել:


Սուրեն Բեգլարյան անունով մի տղա էլ Tert.am–ի հետ զրույցում ասաց, որ գոհ է ամեն ինչից, կարողանում է իր երիտասարդ տարիներն ապրել լիարժեք. «Սենց էլ մնա, լավ ա»:


Լիլիթ անունով մեկ այլ երիտասարդ էլ կարծում է, որ երիտասարդությունն այսօր ազատության խնդիր ունի: «Կցանկանայի, որ ազատություն և արդարություն լիներ, Հայաստանում արդարության պակաս կա»,- ասաց նա:


24-ամյա Էդգարը, ով տաքսի է վարում, գտնում է, որ հայ երիտասարդն այսօր ունի աշխատանքի, գումարի, ապրուստի խնդիր. «Երկրում ամեն ինչն էլ պիտի փոխվի: Հայ երիտասարդն այսօր չի կարողանում լիարժեք ապրել»:


Մեր զրուցակից այլ երիտասարդներ էլ մատնանշեցին վերջին շրջանում ՀՀ կառավարության մի քանի օրենքներից առաջ եկող խնդիրները, մասնավորապես՝ պարտադիր նպատակային սոցիալական վճարը, «Շրջանառության մասին օրենքի» փոփոխությունները, ինչպես նաև հղիության նպաստների կրճատման որոշումը:


Հոգեբան Կարինե Նալչաջյանի կարծիքով ևս հայ երիտասարդի կյանքում սոցիալ-տնտեսական խնդիրներն առաջնային են: Բացի այդ, չպետք է մոռանալ, որ շուկայական տիպի բնավորությունն է այսօր գերակշռում, քանի որ մեզանում շատ են շուկայական հարաբերությունները։


«Այսօր այդ տիպի բնավորությունն է գերակշռում, մարդկանց հետաքրքրում է շահը, մարդկային հարաբերություններում կարևորում են օգուտի գործոնը: Երիտասարդներն արդեն կարծես հարմարված են այդ վիճակին»,– ասաց նա:


Հոգեբանին մտահոգում է նաև մեկ կարծրատիպ, երբ ասում են՝ էս երկրում ապագա չկա. «Այդ «էս երկրում» հասկացությունը շատ է խորացել մեզանում: Աշխարհը հիմա շատ անապահով է դարձել և դժվար է պատկերացնել, որ մեկ այլ տեղ ապագա կա: Մեր երիտասարդն այսօր դուրս չպետք է նայի: Մաշտոցի ժամանակներն անցել են: Պետք է փորձել այնպես անել, որ մեր երիտասարդը սիրի մեր բանակը: Պետք է համարի, որ կրթությունը կարևոր է, ոչ թե իր ծնողին ասի՝ դու որ կրթվել ես, ինչի՞ ես հասել»:


Ընդհանուր առմամբ, ըստ Կարինե Նալչաջյանի, կա փայլուն երիտասարդություն, բայց կրթության խնդիր դեռ կա: «Իհարկե, այսօր ժամանակակից մարդու կյանքը դժվար է պատկերացնել առանց համացանցի, բայց այդտեղ կան մեծ կորուստներ, օրինակ՝ գրքից կտրվելը ես մեծ կորուստ եմ համարում: Քիչ ենք հանդիպում կարդալ սիրող երիտասարդների»,-ասաց նա և ավելացրեց, որ նաև արժեքների փոփոխության խնդիր կա:


Այդուհանդերձ հոգեբանը նկատեց, որ այդ տեսակն իրենից քանակ չի ներկայացնում և օրինակ բերեց օգոստոսյան սահմանային դեպքերը, երբ հայ երիտասարդի մեջ կարծես առաջին պլան մղվեց հայրենասիրությունը: