Վիրուսային հեպատիտներ. փոխանցման ճանապարհները, ախտանշաններն ու կանխարգելման միջոցները

Հեպատիտը բորբոքային հիվանդություն է, որի ժամանակ ախտահարվում է լյարդը: Հեպատիտ կարող են առաջացնել ալկոհոլը, թույները/տոքսինները, վարակիչ հիվանդությունների հարուցիչները: Վիրուսային հեպատիտներ ավելի հաճախ առաջացնում են հեպատիտ Ա-ի, Բ-ի, Ց-ի, Դ-ի, Ե-ի վիրուսները: Աշխարհում առավել տարածված են վիրուսային հեպատիտներ Ա-ն, Բ-ն և Ց-ն, հաղորդում է ՀՀ ԱՆ հիվանդությունների վերահսկման ու կանխարգելման ազգային կենտրոնը:

Վիրուսային հեպատիտ Ա

Վիրուսային հեպատիտ Ա-ն վարակիչ հիվանդություն է, որի հարուցիչը հեպատիտ Ա-ի վիրուսն է: Հիվանդության ինկուբացիոն շրջանը 7-ից 50 օր է:

Հեպատիտ Ա-ն փոխանցվում է.

• վարակված խմելու ջրի օգտագործման կամ վարակված ջրում լողալու հետևանքով,
• ոչ պատշաճ լվացված մրգերի և բանջարեղենի օգտագործման արդյունքում,
• հիվանդ անձի հետ անմիջական կամ վերջինիս խնամքի պարագաների հետ շփման միջոցով:

Վիրուսային հեպատիտ Ա-ի ախտանշաններն են.

• ընդհանուր թուլություն,
• հոգնածություն, գլխացավ,
• մկանացավ և հոդացավ,
• սրտխառնոց, փսխում,
• մաշկաքոր,
• ջերմության բարձրացում (37° — 38,5° С),
• փորլուծություն մանկահասակ երեխաների մոտ,
• սուր ցավեր որովայնի վերին հատվածում դեռահասների և մեծահասակների մոտ,
• մաշկի և աչքերի լորձաթաղանթի դեղնություն
• մեզի գույնի մգեցում, կավագույն կղանք։

Ինչպես կանխարգելել Վիրուսային հեպատիտ Ա-ն.

• Պատվաստվել հեպատիտ Ա-ի դեմ,
• Պահպանել անձնական հիգիենայի կանոնները` լվացե՛ք ձեռքերը սնունդ ընդունելուց առաջ, սանհանգույցից օգտվելուց հետո,
• Չօգտագործելառանց եռացնելու բաց ջրամբարների ջուրը խմելու նպատակով,
• Միրգ և բանջարեղեն օգտագործելուց առաջ վերջիններս լվանալ հոսող խմելու ջրով:

Վիրուսային հեպատիտներ Բ և Ց

Քրոնիկ վիրուսային հեպատիտ Բ-ն և Ց-ն հիմնականում ընթանում են առանց որևէ ախտանշանների։

Վիրուսային հեպատիտներ Բ-ն և Ց-ն փոխանցվում են բնական և արհեստական ճանապարհով.

Բնական ճանապարհով փոխանցում`

• սեռական ճանապարհ,
• մորից երեխային (հղիության և ծննդաբերության ժամանակ),
• կոնտակտային (վիրուսը փոխանցվում է սուր և քրոնիկ ընթացքով հիվանդներից, հակածնակիրներից ընկալունակ անձանց): Այս ճանապարհով վարակումը հիմնականում դիտվում է ընտանիքներում, կազմակերպված կոլեկտիվներում՝ կենցաղում վիրուսով աղտոտված անձնական հիգիենայի պարագաների՝ ատամի խոզանակի, ածելիի և այլնի միջոցով:

Արհեստական ճանապարհով փոխանցումը իրականացվում է բուժական և ախտորոշիչ միջամտությունների (արյան փոխներարկման, օրգանների և հյուսվածքների փոխպատվաստման, հեմոդիալիզի, ինչպես նաև աղտոտված բժշկական նշանակության իրերի օգտագործման) միջոցով:

Վիրուսային հեպատիտ Բ-ն և Ց-ն լինում են սուր և քրոնիկ ընթացքով:

Սուր վիրուսային հեպատիտ Բ-ի և Ց-ի ախտանշաններն են`

• ընդհանուր թուլություն,
• հոգնածություն, գլխացավ,
• հոդացավ,
• ախորժակի կորուստ,
• ցավ աջ ենթակողային հատվածում,

Ինչպես կանխարգելել վիրուսային հեպատիտ Բ-ն և Ց-ն.

• Պատվաստվել հեպատիտ Բ-ի դեմ (հիշել, որ հեպատիտ Ց-ի դեմ պատվաստանյութ չկա),
• օգտագործել պահպանակներ սեռական հարաբերությունների ժամանակ,
• օգտագործել անհատական սափրվելու պարագաներ, ատամի խոզանակ, եղունգների հարդարման պարագաներ,
• Պահանջել, որպեսզի մաշկի և լորձաթաղանթի դակումը, մատնահարդարումը, ոտնահարդարումը և դաջվածքները իրականացվեն մանրէազերծված գործիքներով: