Արթուր Ջանիբեկյանի նախաձեռնությամբ 120 տարի անց լույս է տեսել Մ.Եկմալյանի Սուրբ Պատարագը

16:06 • 30.06.17
Մշակույթ

Հայ ժողովուրդը հազարամյակների ընթացքում կերտել է հարուստ, ինքնատիպ երաժշտություն, որի նուրբ հյուսվածքներում արևմուտքի միտքն ու ավանդույթը շաղախված են արևելյան խորհրդավոր հմայքով: Մեր հոգևոր երաժշտական ժառանգությունը հնագույններից է քրիստոնեական աշխարհում, իսկ ժողովրդական երաժշտության որոշ ինքնատիպ օրինակներ մեզ են հասել դեռևս նախաքրիստոնեական ժամանակներից:

Ցավոք բազմազան ու մեծ պատմական և գեղարվեստական արժեք ներկայացնող այս երաժշտությունը գրեթե ներկայացված չէ միջազգային երաժշտասեր հանրությանը: Հատկապես վակուումային վիճակում է գտնվում հայ երաժշտության նոտաների ոլորտը: Մեր ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ առ այսօր նոտաների համաշխարհային շուկայում հայ ազգային երաժշտությունը ներկայացնող նմուշներ գրեթե չկան: Կոմիտասի, Մաշտոցի, Շնորհալու, Նարեկացու և մյուս հայ հսկաների հանճարեղ գործերը դեռևս սպասում են համաշխարհային երաժշտական գրադարաններում իրենց արժանի տեղը զբաղեցնելուն:

Հաշվի առնելով այս ամենը` 2013 թվականին «Մշակութային Վերածնունդ» հիմնադրամի կողմից ձևավորված աշխատանքային խումբը, որը բաղկացած է Հայաստանի առաջատար երաժշտագետներից, կոմպոզիտորներից և այլ պրոֆեսիոնալ երաժիշտներից, ստանձնեց ժողովրդական, աշուղական և հոգևոր երաժշտության` ձեռագիր և նախկինում տպագրված նոտաների ուսումնասիրությունը: Արդյունքում ընտրվեցին երաժշտական ամենաարժեքավոր նմուշները և սկսվեց դրանց թվայնացման ու վերահրատարակման գործընթացը, ինչպես նաև ձեռնարկվեց հայերեն տեքստերի լատինատառ տրանսլիտերացիայի և ծանոթագրական նյութերի պատրաստումն ու դրանց անգլերեն թարգմանությունը: Այս ընթացքում շուրջ 3000 էջ նոտաներ թվայնացվեցին:

Շնորհիվ այս նախագծի` վերջապես, 100 տարի անց, ի կատար ածվեց Կոմիտաս վարդապետի ծրագիրը. լույս տեսավ իր կողմից կազմված «Հազար ու մի խաղ» 100 ժողովրդական երգերի ընտրանին, որն անվճար հատկացվել է գրադարաններին, ուսումնական և հոգևոր հաստատություններին, աշխարհասփյուռ հայ համայնքներին և այլն:

Հարյուրից ավելի մարդկանց արդյունավետ համագործակցության շնորհիվ ստեղծվեց առցանց երաժշտական ձայնադարան, տեսադարան և գրադարան` http://www.armenianmusic.am/ հասցեով, որտեղ զետեղված են հայ ժողովրդական, հոգևոր և աշուղական երաժշտության հարյուրավոր գոհարներ` Հայաստանի լավագույն երաժիշտների բարձրաճաշակ ավտենտիկ կատարումներով: Բոլոր հոգևոր և ժողովրդական ստեղծագործությունները ներկայացված են նաև համապատասխան նոտաներով:

«Մշակութային Վերածնունդ» հիմնադրամի աշխատանքային խումբն իրականացրել է ծրագրի երկրորդ փուլը: Համաշխարհային հանրությանը հասանելի տեսքով և ձևակերպմամբ հրատարակվել են և հայ հոգևոր երաժշտական կարևորագույն մատյաններ: Առաջինը Մակար Եկմալյանի՝ երգչախմբի համար գրված Սուրբ Պատարագն է՝ եռաձայն արական, քառաձայն արական և քառաձայն խառը կազմերի համար, որն առաջին անգամ հրատարակվել է 1896 թվականին Լյայպցիգում: Այժմ,  շուրջ 120 տարի անց, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի օրհնությամբ, Սուրբ Պատարագի բազմաձայնումը վերահրատարակվում է, նոտագրության ժամանակակից չափանիշներին համապատասխան, լատինատառ տրանսլիտերացիայով (տառադարձությամբ), երաժշտագիտական նախաբանով, վերլուծություններով և դրանց անգլերեն թարգմանությամբ` հայ եկեղեցու գլխավոր ծեսի` այս կարևորագույն նմուշը միջազգային հանրությանը և սփյուռքին հասանելի դարձնելու համար:

Այսպիսով, առաջին անգամ հայ հոգևոր երգասածությունները հասանելի կդառնան աշխարհին և իրենց արժանի տեղը կզբաղեցնեն համաշխարհային հոգևոր երաժշտության անդաստանում:

Այս նախաձեռնության գաղափարի հեղինակն է «Մշակութային վերածնունդ» հիմնադրամի հիմնադիր-նախագահ Արթուր Ջանիբեկյանը:




 Լուսանկարները՝  Կարեն Խոնթյանի

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

17:45 • 18.01.22

Սահմանից զինծառայողներ են կորում, գերեվարվում, սրա պատասխանատուները անմեղ դեմքով խոսում են երկրի առաջընթացի մասին․ Տիգրան Աբրահամյան

17:42 • 18.01.22

Նիկոլ Փաշինյանը, կրկնելով ադրբեջանական թեզերը, ո՞ր երկրի շահերն է սպասարկում․ Աննա Գրիգորյան

17:29 • 18.01.22

Ժամանակն է ընթացք տալ Համաներման մասին օրենքին․ Արամ Վարդևանյան

17:17 • 18.01.22

Կառավարությունից և նրա ղեկավարից պահանջում եմ անհապաղ և անցնցում հեռանալ հանուն ՀՀ-ի, սպասում եմ՝ դա անի հենց վաղը․ Գեղամ Նազարյան

17:08 • 18.01.22

Դիմադրությունը պետք է դառնա մեր ապրելակերպը, մեր ամենօրյա պայքարը․ Իշխան Սաղաթելյան

17:01 • 18.01.22

«Մեկ անգամ կապիտուլյացիա ստորագրածը հա էլ կստորագրի»․ Հայկ Մամիջանյան

16:49 • 18.01.22

Գազը, ջուրը, էլեկտրաէներգիան թանկանում են, թույլ մի տվեք, որ ձեզ խաբեն, եղեք պահանջատեր․ Արեգնազ Մանուկյանը՝ քաղաքացիներին

16:43 • 18.01.22

Սեփական կետից սկսելու երկրորդ մի հարված կնշանակի մեր պետականության վերջը․ Լիլիթ Գալստյան

16:34 • 18.01.22

ԱԺ-ում հայտարարությունների ժամ է․ ուղիղ

15:39 • 18.01.22

Կոշտություն միշտ լինելու է, որովհետև մենք արմատական ընդդիմություն ենք․ Իշխան Սաղաթելյան

13:55 • 18.01.22

Մենք հետաքրքրված ենք իրական խնդիրների լուծմամբ, դա առաջին հերթին սահմանի բացումն է․ Ռուբեն Ռուբինյան

13:43 • 18.01.22

Լիպարիտյանին ասել եմ՝ Արցախի անկախության միջազգային ճանաչման պահը միգուցե չտեսնեք. Արտակ Բեգլարյան

13:36 • 18.01.22

Այսպես որ շարունակվի՝ մեկ աման բորշչը դառնալու է դելիկատես․ Արթուր Խաչատրյանը՝ թանկացումների մասին

13:13 • 18.01.22

Ամբողջությամբ պայմանագրային զինծառայության չենք անցնում, զորակոչ լինելու է. Արտակ Բեգլարյան

13:02 • 18.01.22

ԱԺ-ում բոլորը դարձել են գործակալ բացահայտող, թուրք բռնող, այսպես ո՞ւր ենք հասնելու․ Ռուբեն Ռուբինյան

12:11 • 18.01.22

ՀՀ իշխանություններն ականջալուր են լինում Ադրբեջանի հորդորներին, ԶՈՒ-ն շարունակում է գտնվել այնպիսի իրավիճակում, որը չի բավարարում մեր քաղաքացիներին․ Տիգրան Աբրահամյան

11:38 • 18.01.22

Դատախազության հայտարարությունից ստացվում է՝ Աշոտ Մինասյանը քաղաքական հետապնդման զոհ է․ Արամ Վարդևանյան

11:33 • 18.01.22

Եթե բանկերում հանկարծ սիստեմիկ ռիսկ առաջանա, հասկանում եք չէ՞ մեր ֆինանսական համակարգի հետ ինչ կլինի․ Արթուր Խաչատրյանը՝ ԿԲ փոխնախագահի թեկնածուին

11:14 • 18.01.22

Ամենաբարձր պաշտոնյային հորդորեք դատավորներին վնգստացող չանվանել. Արամ Վարդևանյանը՝ Վլադիմիր Վարդանյանին

10:41 • 18.01.22

Արշավ է սկսվել բանագնաց Ռուբինյանի դեմ՝ ասել է թե ՀՀ-ի դեմ, կարո՞ղ է դուք օտարերկրյա ազդեցության գործակալներ եք․ Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

10:32 • 18.01.22

Կարող են լինել քրգործեր անմեղ անձի նկատմամբ, և դատավորը որոշի, որ այդ մարդը չի կարող ելույթ ունենալ․ Արամ Վարդևանյան

10:07 • 18.01.22

ԱԺ նիստը՝ ուղիղ

16:44 • 17.01.22

Հայ-թուրքական հարաբերությունների նախապայման է հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները՝ Արցախի խնդիր, սահմանագծում և սահմանազատում, որոնցից ՀՀ-ն կտուժի․ Արթուր Խաչատրյան

15:58 • 17.01.22

Անկանխիկ դրամական միջոցների քարոզ անող Ներսես Երիցյանն իր ֆինանսական միջոցները պահում է կանխիկ եղանակով․ Արեգնազ Մանուկյան

15:49 • 17.01.22

Իրավական խայտառակ անորոշություններով այս նախագիծը պատշաճ չէր, որ հասներ այս ամբիոն․ Լիլիթ Գալստյան

14:56 • 17.01.22

Նախագծով բանկերն ամբողջությամբ կունենան մենաշնորհային դիրք գումարի շրջանառության վերաբերյալ․ Արամ Վարդևանյան

13:51 • 17.01.22

Գործին պետք է ընթացք տանք ու բերենք ավարտին․ Արմինե Ադիբեկյանը ստացավ մեղադրյալի կարգավիճակ

13:36 • 17.01.22

ԱԺ դահլիճից հնչեց վիրավորանք իմ հասցեին, հույս ունեմ՝ նման դրսևորումներն իրենց արձագանքը կգտնեն․ Հակոբ Արշակյանը՝ ԱԺ միջադեպի մասին

13:35 • 17.01.22

Կարծում եմ՝ հնարավոր է մեր հարևան Ադրբեջանի հետ ունենանք հարևանական հարաբերություններ․ Խաչատուր Սուքիասյան

13:33 • 17.01.22

ՔՊ-ի ուժը պատում է միայն ընդդիմադիրների վրա․ Քրիստինե Վարդանյանը՝ ընդհատված նիստի մասին

13:18 • 17.01.22

Իմ հաշվին եմ փորձել կազմակերպել ԱՄՆ պատվիրակության կազմում մեկնելու ծախսերս․ Արթուր Վանեցյան

13:16 • 17.01.22

Կանեմ ինչ կուզեմ, հանգստացեք․ Ռուբեն Ռուբինյանը վեր կացավ տեղից, նիստն ընդհատվեց

13:11 • 17.01.22

Ամուր նյարդերի մասին խոսող իշխանությունը խիստ դյուրագրգիռ վիճակում է հայտնվում ընդդիմության հարցադրումներից․ Ագնեսա Խամոյանը՝ ԱԺ միջադեպի մասին

12:39 • 17.01.22

Հայկ Սարգսյանի ճեպազրույցը՝ ուղիղ

12:33 • 17.01.22

ՔՊ-ական պատգամավորները կարծում են՝ հիշողությունն իրենց տարիքին համապատասխան է․ Գեղամ Մանուկյան

12:26 • 17.01.22

Էստեղ որևէ մեկը կա՞, որ կարող է կանգնել ու ասել՝ ես ազդեցության գործակալ եմ, չկա ու չի կարող լինել էդպիսի մարդ․ Ռուբինյան

11:38 • 17.01.22

Բոլոր փակ նիստերում կառուցողական եք, իսկ տեսախցիկների առաջ՝ ոչ․ Արփինե Դավոյանը՝ ընդդիմությանը

11:29 • 17.01.22

Ինչ-որ մի մարդ, ուժ ուզում է արժեզրկել ԱԺ-ն, թույլ մի տվեք այդ մարդուն արժեզրկել նաև ձեր աշխատանքը․ Գեղամ Նազարյանը՝ ՔՊ-ին

11:16 • 17.01.22

Եթե սահմանագծումն ու սահմանազատումն առանձնացնում եք Արցախի հարցից, ուրեմն Արցախի հարցը ձեզ համար փակված է․ Արթուր Խաչատրյան

11:12 • 17.01.22

Բա ինչո՞վ պետք է մեկնեի, ծրարով պիտի փող ստանայի՞, տոմս առնեի՞, բա բյուջեի փողերով եմ մեկնել․ Ռուբեն Ռուբինյանը՝ Մոսկվա իր այցի մասին

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Քաղաքականություն

Իրավունք

Տնտեսություն

Սպորտ

Մամուլի տեսություն

Իրադարձային

Մշակույթ

Գիտություն/տեխնիկա

Ժամանց