Արթուր Ջանիբեկյանի նախաձեռնությամբ 120 տարի անց լույս է տեսել Մ.Եկմալյանի Սուրբ Պատարագը

16:06 • 30.06.17
Մշակույթ

Հայ ժողովուրդը հազարամյակների ընթացքում կերտել է հարուստ, ինքնատիպ երաժշտություն, որի նուրբ հյուսվածքներում արևմուտքի միտքն ու ավանդույթը շաղախված են արևելյան խորհրդավոր հմայքով: Մեր հոգևոր երաժշտական ժառանգությունը հնագույններից է քրիստոնեական աշխարհում, իսկ ժողովրդական երաժշտության որոշ ինքնատիպ օրինակներ մեզ են հասել դեռևս նախաքրիստոնեական ժամանակներից:

Ցավոք բազմազան ու մեծ պատմական և գեղարվեստական արժեք ներկայացնող այս երաժշտությունը գրեթե ներկայացված չէ միջազգային երաժշտասեր հանրությանը: Հատկապես վակուումային վիճակում է գտնվում հայ երաժշտության նոտաների ոլորտը: Մեր ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ առ այսօր նոտաների համաշխարհային շուկայում հայ ազգային երաժշտությունը ներկայացնող նմուշներ գրեթե չկան: Կոմիտասի, Մաշտոցի, Շնորհալու, Նարեկացու և մյուս հայ հսկաների հանճարեղ գործերը դեռևս սպասում են համաշխարհային երաժշտական գրադարաններում իրենց արժանի տեղը զբաղեցնելուն:

Հաշվի առնելով այս ամենը` 2013 թվականին «Մշակութային Վերածնունդ» հիմնադրամի կողմից ձևավորված աշխատանքային խումբը, որը բաղկացած է Հայաստանի առաջատար երաժշտագետներից, կոմպոզիտորներից և այլ պրոֆեսիոնալ երաժիշտներից, ստանձնեց ժողովրդական, աշուղական և հոգևոր երաժշտության` ձեռագիր և նախկինում տպագրված նոտաների ուսումնասիրությունը: Արդյունքում ընտրվեցին երաժշտական ամենաարժեքավոր նմուշները և սկսվեց դրանց թվայնացման ու վերահրատարակման գործընթացը, ինչպես նաև ձեռնարկվեց հայերեն տեքստերի լատինատառ տրանսլիտերացիայի և ծանոթագրական նյութերի պատրաստումն ու դրանց անգլերեն թարգմանությունը: Այս ընթացքում շուրջ 3000 էջ նոտաներ թվայնացվեցին:

Շնորհիվ այս նախագծի` վերջապես, 100 տարի անց, ի կատար ածվեց Կոմիտաս վարդապետի ծրագիրը. լույս տեսավ իր կողմից կազմված «Հազար ու մի խաղ» 100 ժողովրդական երգերի ընտրանին, որն անվճար հատկացվել է գրադարաններին, ուսումնական և հոգևոր հաստատություններին, աշխարհասփյուռ հայ համայնքներին և այլն:

Հարյուրից ավելի մարդկանց արդյունավետ համագործակցության շնորհիվ ստեղծվեց առցանց երաժշտական ձայնադարան, տեսադարան և գրադարան` http://www.armenianmusic.am/ հասցեով, որտեղ զետեղված են հայ ժողովրդական, հոգևոր և աշուղական երաժշտության հարյուրավոր գոհարներ` Հայաստանի լավագույն երաժիշտների բարձրաճաշակ ավտենտիկ կատարումներով: Բոլոր հոգևոր և ժողովրդական ստեղծագործությունները ներկայացված են նաև համապատասխան նոտաներով:

«Մշակութային Վերածնունդ» հիմնադրամի աշխատանքային խումբն իրականացրել է ծրագրի երկրորդ փուլը: Համաշխարհային հանրությանը հասանելի տեսքով և ձևակերպմամբ հրատարակվել են և հայ հոգևոր երաժշտական կարևորագույն մատյաններ: Առաջինը Մակար Եկմալյանի՝ երգչախմբի համար գրված Սուրբ Պատարագն է՝ եռաձայն արական, քառաձայն արական և քառաձայն խառը կազմերի համար, որն առաջին անգամ հրատարակվել է 1896 թվականին Լյայպցիգում: Այժմ,  շուրջ 120 տարի անց, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի օրհնությամբ, Սուրբ Պատարագի բազմաձայնումը վերահրատարակվում է, նոտագրության ժամանակակից չափանիշներին համապատասխան, լատինատառ տրանսլիտերացիայով (տառադարձությամբ), երաժշտագիտական նախաբանով, վերլուծություններով և դրանց անգլերեն թարգմանությամբ` հայ եկեղեցու գլխավոր ծեսի` այս կարևորագույն նմուշը միջազգային հանրությանը և սփյուռքին հասանելի դարձնելու համար:

Այսպիսով, առաջին անգամ հայ հոգևոր երգասածությունները հասանելի կդառնան աշխարհին և իրենց արժանի տեղը կզբաղեցնեն համաշխարհային հոգևոր երաժշտության անդաստանում:

Այս նախաձեռնության գաղափարի հեղինակն է «Մշակութային վերածնունդ» հիմնադրամի հիմնադիր-նախագահ Արթուր Ջանիբեկյանը:




 Լուսանկարները՝  Կարեն Խոնթյանի

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

14:29 • 16.08.22

Տեսադիտարկման միջոցով փորձում ենք պարզել, թե շենքի ներսում ինչ կա․ ԱԻ փոխնախարար

17:12 • 15.08.22

«Սուրմալու»-ում որոնողափրկարարական աշխատանքները շարունակվում են. իրավիճակը` պայթյունից մեկ օր անց

16:49 • 15.08.22

«Սուրմալուն»` պայթյունից հետո

15:32 • 15.08.22

Երբեմն քարերը ձեռքով ենք տեղափոխում,տեխնիկա չի աշխատում, որովհետև հնարավոր է մարդիկ լինեն.ԱԻ նախարար

15:21 • 15.08.22

Ամբողջ գիշեր ակտիվ աշխատել ենք, հարազատների ցավն ու դժգոհությունը հասկանալի է. ԱԻ փոխնախարար

14:00 • 15.08.22

«Սուրմալու» առևտրի կենտրոնում հրդեհաշիջման և որոնողական աշխատանքները շարունակվում են

16:34 • 14.08.22

«Սուրմալու» առևտրի կենտրոնի պայթյունը՝ վերևից

16:33 • 14.08.22

Պայթյուն՝ «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնում․ կան տուժածներ

13:20 • 14.08.22

Աստվածածնի վերափոխման Սուրբ Պատարագը և Խաղողօրհնեքը

20:54 • 10.08.22

ՀՀ-ն ու Արցախը առավելագույնը 9 ամիս ունեն, հետո ով էլ գա իշխանության, անհնար է լինելու կորցրածը վերականգնել․ Գեղամ Նազարյան

20:50 • 08.08.22

Դեպի Նախիջևան ճանապարհի և Լաչինի միջանցքի միջև հավասարության նշան դնելը՝ կոպտագույն սխալ է․ Լարիսա Ալավերդյան

20:54 • 05.08.22

ՊԲ 20 հազար զինվորի գործը չի կարող անել 2 հազար թեթև զինված ռուս խաղաղապահը․ նրանք եկել էին հաշվարկով, որ ՊԲ-ն կա․ Կարեն Վրթանեսյան

18:25 • 05.08.22

Բերձորի բնակիչները փակել են ճանապարհը` Բերձորը չհանձնելու պահանջով

15:32 • 04.08.22

Ադրբեջանի գործողությունները ուղղված են խաղաղության դեմ, բայց մենք չենք շեղվելու օրակարգից․ Փաշինյան

21:02 • 03.08.22

Ադրբեջանը եկել է իրեն տրված խոստումների հետևից՝ ՀՀ քաղաքացի զինվորներին հանել Արցախից, երթևեկել նոր ճանապարհով. Արտակ Զաքարյան

20:58 • 01.08.22

Անհրաժեշտ է փողոցի ուժը կրկնապատկել, սեպտեմբերին հայտնել ենք հանրահավաքի՝ նոր գրոհի օրը, պետք է կազմակերպվենք․ Քրիստինե Վարդանյան

21:31 • 29.07.22

Եվ ԱՄՆ-ը, և ՌԴ-ն շահագրգռված են ղարաբաղյան խնդրի կառավարմամբ, ոչ թե կարգավորմամբ․ Հակոբ Բադալյան

13:21 • 29.07.22

Իմ սեղանին Արցախի դրոշը միշտ դրված է, ես Ալեն Սիմոնյանի հետ գործ չունեմ․ Զարեհ Սինանյանն՝ իրեն Արցախի դրոշը տված կիպրոսահայերին (տեսանյութ)

20:52 • 27.07.22

Քննիչ, դատախազ, դատավորներ, նրանց ձեռքերին է Արմեն Գրիգորյանի արյունը՝ բարոյական առումով, իրավական առումով՝ դեռ կպարզվի․ Ռուբեն Մելիքյան

20:57 • 25.07.22

Սեպտեմբերին չենք գնալու ԱԺ, Իշխան Սաղաթելյանը նման բան չի հայտարարել․ Գեղամ Մանուկյան

20:56 • 22.07.22

«Զանգեզուրի միջանցքը» թուրքական օրակարգում է, Ալիևը պատեհ պահի է սպասում Հայաստանի վրա հարձակվելու համար. Արմեն Պետրոսյան

15:49 • 22.07.22

Վազգեն Սարգսյան փողոցում քայլող քաղաքացուն ու նրա ընկերուհուն է մոտեցել անծանոթ անձ, պայուսակից հանել է զենքի նմանվող առարկա և պահանջել փող

11:39 • 21.07.22

Խոսրովի անտառում տեսախցիկները բեզոարյան այծ են ֆիքսել

20:52 • 20.07.22

Նոյեմբերի 9-ի պայմանագիրը չենք կարող չեղարկել, որովհետև բացի գերիների մասին կետից, մնացածը իրականացվել է. Իշխան Սաղաթելյան

10:37 • 19.07.22

20000-26000 դոլարով կազմակերպել են ՀՀ քաղաքացիների անօրինական մեկնումն այլ երկրներ, հայտնել են, թե իբր ՀՀԿ–ի աջակից են, քաղաքական հետապնդումների են ենթարկվել 2018–ից հետո․ ԱԱԾ

21:54 • 18.07.22

Երևանը կողմ է լայն ինքնավարությամբ ու խաղաղապահներով ԼՂ-ի, Բաքուն՝ 1-2 ժամ Ստեփանակերտի ռադիոյով հայերեն հաղորդումների․ Բենիամին Պողոսյան

17:28 • 18.07.22

ԲԴԽ-ն մերժեց Վարդան Գրիգորյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ միջնորդությունը

13:49 • 16.07.22

Տեղի ունեցավ Սահմանապահ զորքերի կազմավորման 30 ամյակին նվիրված հանդիսավոր միջոցառում

21:00 • 15.07.22

Մանդատներ դնելն այն կրակոցն է, որը «փուստ» կրակել չի կարելի, կկրակենք ուղիղ նշանակետին ու ճիշտ պահի․ Հայկ Մամիջանյան

19:24 • 14.07.22

Ապօրինի ծառահատում և ձկնորսություն. Վայքի ոստիկանների բացահայտումները

19:23 • 14.07.22

Երևան քաղաքի վարչության ծառայողները գրպանահատության դեպք են բացահայտել ու հայտնաբերել գողոնը

19:22 • 14.07.22

Կառավարությունը 1 միլիարդ 200 միլիոն ՀՀ դրամ հատկացրեց ԱԻ նախարարությանը։

19:20 • 14.07.22

Ավազակությունը բացահայտվեց Արաբկիրի քրեական հետախույզների պրոֆեսիոնալ աշխատանքի շնորհիվ

19:19 • 14.07.22

Երևանի պարեկները Շենգավիթում թմրանյութ են հայտնաբերել

20:49 • 13.07.22

Իշխանության սրտի օլիգարխները թուրքական ապրանք են ներմուծում, որի մի մասը դառնում է Բայրաքթար․ Թադևոս Ավետիսյան

21:04 • 11.07.22

Ճիշտը «առանց նիկոլիզմի Հայաստանն» է, երաշխիք, որ Նիկոլի տեղը եկողը նույնը չի անելու․ Խոսրով Հարությունյան

14:01 • 11.07.22

Արցախի կարգավիճակի հարցում նշաձող իջեցնելու միջազգային պահանջ գոյություն չունի. Իշխան Սաղաթելյան

13:39 • 09.07.22

Մեռնեմ Ձեզ, ուրախ ենք, որ այսքան բան կարողացաք անել․ Պտղունքի բնակիչները Փաշինյանին դիմավորել են ծափահարություններով

21:00 • 07.07.22

Տեր-Պետրոսյանը, Քոչարյանն ու Սարգսյանն իրենց համար Սահմանադրություն գրեցին, այսօրվա վիճակի պատճառը դա է․ Պարույր Հայրիկյան

21:15 • 06.07.22

Ես պնդում եմ, որ Գագիկ Ջհանգիրյանը քաղաքական ճնշման հետևանքով, քիչ հավանական է, որ հրաժարական տար․ ԲԴԽ անդամ Գրիգոր Բեքմեզյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Քաղաքականություն

Իրավունք

Տնտեսություն

Սպորտ

Մամուլի տեսություն

Իրադարձային

Մշակույթ

Գիտություն/տեխնիկա

Ժամանց